Toprağın Altından İki Bin Yıllık Bir Şehir Çıkmış.

nazanss.blog.spot.com

“Eskiye rağbet olsaydı, bitpazarına nur yağardı”

Diyenler şimdi kalksalar bir baksalar!

Evet, eski kıymetli.

Eski üstelik gizemli.

Eski antika,

Eski pahalı.

Her anlamda pahalı.

Madden ve manen.

Madden zaten para ediyor.

Manen bilgi doyumsuzluğunuza bir bilgi daha ilave ediyor.

Nar gibi…

Çarşıdan aldım bir tane

Evde baktım bin tane.

Aynen öyle bir bilgi derken yanındakilerle birlikte geliyor.

Bilginiz artıyor, ufkunuz genişliyor,

Dünyanın yenisinden de eskisinden de haberdarsınız.

Daha ne olsun?

Bütün bunları neden yazdım?

Yazılmayacak gibi değil ki.

Vay maşallah.

Bu nasıl iştir.

Tarihe sevdalılar şaşkınlık içinde gezerler.

Bir şarkı var İtalyanca diyor ki:

Biz dans ederken şeytan bize bakıyordu.

Nasıl bakmasın ki.

Şeytan bile şaşırıyordur da ondan.

Asırlar sonra bir şehir ortaya çıkmış.

Kayıp mıymış?

Yok değilmiş. Çünkü böyle bir şehir olduğundan kimsenin haberi yok ki.

Diyorum ya asırlar sonra ortaya çıkmış.

Vezüv dağını biliyoruz.

Arada bir canı sıkılıyor patlıyor.

Ne patlamak ama ne varsa yakıyor, yakıyor, yok ediyor.

Yine asırlar önce böyle deli bir anı olmuş bir gürlemiş ki ne gürlemek ama püskürmüş, lavlarını, ateş toplarını, ateş ırmaklarını salıvermiş koskocaman bir şehrin üstüne.

Bir anda şehri kaplamış…

Ondan sonra olanlara bakalım.

Sonra o büyük kızgınlık, sıcaklık, enerji ve hareket sessizliğe bürünmüş.

Asırlar geçmiş şehir yok altında kalmış birçok şeyin.

Bu çok eskilerde olmuş demiştim İ.S. 79 yılında olmuş. Hızla gelen alışkan lav, kül ve çamur birikintisi Herculaneum halkını ve şehrini tamamen büyük bir canavar gibi yutmuş.

Sonra sessizliğe gömülmüş.

Sonunda 1717de ilk kalıntılar bulunmuş.

Bulunmuş ama hiçbir şey yapılmamış, ne olduğu bilinmiyormuş.

Neticesinde 1738 yılında kazılara başlanmış.

Tabi bir fiil de çalışılmamış bazen ara veriliyormuş,

bazen devam ediliyormuş çünkü çalışmak çok zormuş.

Şehri kaplayan lavlar kaya olmuşlar, bazı yerlerdeki çamur tabakası ise yirmi metrenin üzerindeymiş.

Çalışmak zor ve zahmetli ve çok paralı...

Sonunda gelişmiş teknoloji ile buranın temizlenmesine karar verilmiş ve öylede yapılmış.

Sonra ortaya çıkan büyük bir sürpriz!

2000 yıllık bir tarih…

Burada daha da şaşırdıkları olay; lav ve çamur her şeyin üstünü örtmüş, hiçbir şeyin bozulmasına izin vermemiş.

Evler çıkmış, tahta merdivenli, tahta kapılı evler…

Tahta mobilyalar üstelik çok güzeller…

Bozulmamışlar aynen duruyorlar.

Çamurlar her yeri örtmüş, ekmekler bile duruyor, buğdaylar duruyor, ceviz duruyor hatta yumurtalar bile duruyor.

Biran düşündüm de ekmeği yapan kadın, yumurtayı kümesten getiren çocuk, cevizi ağaçtan toplayan evin beyi!

Devamında yine şaşırtan olaylar.

Son derece planlı, düzenli bir yerleşim yeri…

İki bin yıl öncenin zenginlerinin oturduğu bir yer olduğu aşikâr.

Özel yolları var,

Hamamları,

Vücut geliştirme salonları,

Tiyatroları,

Uzun ve düzgün at arabası yolları,

Yolların iki tarafında yaya kaldırımları,

Kavşaklar,

Kavşak yerlerinde dükkânlar…

Üstelik satılan ürünlerde aynı şekilde duruyorlar…

Onları ilk görenler neler hissetmişlerdir gerçekten çok merak ediyorum.

İki bin yıl öncesinin hayatına dokunmak, görmek, hissetmek ve düşünmek nasıl bir şeydir?

İki bin yıl sonra ilk gören gözlerin sahipleri neler hissetmişlerdir?

Bunlar anlatılması zor enteresan duygular…

Bilinmeyen belki de çok zamanlar sonra ortaya çıkacak kim bilir daha nereler var, kimler güne ne niyetle başlamışlar,

Ne şekilde ekmeklerini hazırlamış ve yemeleri kısmet olmamıştır.

Kim bilebilir ki…

Ercolano 1997den itibaren Unesco Dünya Mirasları İtalya listesinde bulunuyor.

Nazan Şara Şatana

nazanss.blogspot.com