Yılbaşı

Noel Baba – Ren Geyikleri

nazanss.bldgspot.com

Size biraz gerçek, biraz hayal, biraz masal, birazda hepimizin bildiği Noel baba ve yılbaşından kesitler anlatacağım.

Önce Christma sözcüğünün 1600 yıl öncesinden geldiğini ve Germanik kaynaklara dayandığını söyleyerek söze başlayabilirim.

İkincisi Noel babanın gerçeğinin kim olduğunu biraz da resmi dilde anlatımıyla devam edebilirim.

Noel baba: Noel gecesi çocuklara hediye getiren, getirdiği hediyeleri, bacalardan bırakan efsanevi biridir. Yaşlıdır. Beyaz sakalı beyaz uzun saçları, hatta beyaz uzun kaşları vardır. Gözlüklüdür.

Kırmızı dar pantolonu kırmızı ceketi olan bir üst giyer şişman göbeğini de kalın siyah bir kemerle tutturur.

Başında kırmızı kakulete gibi de başlığı vardır.

Sırtında kocaman çuvalı çuvalın içinde de çocuklara dağıttığı hediyeleri vardır.

Tabi bacalardan içeri girebiliyorsa, ya da bacalardan hediyeleri aşağı atabiliyorsa, bacalara da aşağıdan yukarı çıkmadan ulaşıyor. Bu nasıl oluyor?

Buda dokuz ren geyiğinin çektiği ya da uçurduğu kızağıyla yaptığı seyahatler de onu çatıların yakınına kadar getiriyorlar o çatıya çıkıyor ve hediyeleri atıyor. Geyikleri çok güzeller bunların isimleri de var. Noel baba anlara isimleri ile sesleniyor.

Onlarla muhabbet ediyor.

Noel Baba'nın geyiklerinin isimleri:

Dasher, Dancer, Prancer, Vixen, Comet, Cupid, Donder, Blitzen ve Kırmızı Burunlu Rudolphtur...

Noel babanın kızağı da çok değişiktir.

Oda kıyafeti gibi koyu kırmızıdır. Bu arada önemli bir ayrıntıyı atladım sanıyorum. Bu kıyafetin biyeleri dediğimiz kol, etek ve yaka kısımları ve başındakinin de kenar kısmı da beyazdır.

Bunu unutmamak gereklidir. Çünkü Noel baba böyle tarif edile bilinir.

Gerçi kime tarif ediyorum onu tam bilmiyorum. Noel Babayı herkes bilir tanır, ne giyer onu da ezberlemiştir zaten. Olsun biz yine de bildiklerimizi aktaralım.

Şimdi biraz yine ciddi olalım: Noel babanın Antalya’nın Kale ilçesinden olduğunu biliyoruz.

Oranın eski ismi Myra’imiş. Söylenene göre 4.YY’da yaşamış orada.

Onun hakkında çok hikâyeler anlatılıyor. Buralarda en çok bileneni ise şöyle:

Nicholas Patara’da, zengin bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelmiş.

Çok seyahat etmiş, denizcileri birçok kazadan dualarıyla korumuş.

Birçok hasta çocuğa, mahkûma ve denizciye yardım etmiş.

Birçok seveni birleştirmiş...

Bugün çarşı içinde, Aziz Nicholas adına kurulan ilk kilise var. Tarihçiler mezarının yüzyıllar önce açılarak kemiklerinin İtalya’ya kaçırıldığını söylüyorlarmış.

Noel baba ile ilgili ikinci bir hikâye;
Demre’de çok fakir bir çiftçi ailenin çalışkan ve çok sevimli iki kızı varmış.

Evlilik çağında olmalarına rağmen yoksullukları yüzünden evlenemiyorlarmış.

Hep iyilik ve iyi birer kısmet için dua ederlerken bir gün evlerinin bacasından odalarına paketler içinde hediyeler ve altın çıkınları atılmış.

Bu, daha sonraları başka evlerde de tekrarlanmış ve böylece pek çok iyi kalpli, çalışkan ve ihtiyacı olan çiftçi yoksulluktan kurtulmuş.

Evlere hediyeler bırakan bu kişinin Noel Baba olduğu bilinmektedir.

Noel Babanın gizlice tebdili kıyafet yaparak 3000 m. yükseklikteki Akdağların doruğundaki kar kütlelerinin oluşturduğu bir kar mağarasındaki hazinelerini kızakları ile taşıyıp yoksul yöre halkına dağıttığı rivayet olunur.

Birde başka bir efsaneyi yazalım.

Noel Baba, Kuzey Kutbu'nda eşi ile birlikte yaşarmış.

Elfleri ile birlikte çocuklar için oyuncaklar yaparmış.

Çocuklar kendisine mektupla Noel için hangi hediyeyi istediklerini bildirirlermiş.

Noel Baba da ren geyiklerinin çektiği uçan kızağını hediyelerle doldurur ve evlere bacalardan girerek herkesin hediyesini dağıtırmış.

Bu arada çocuklar tarafından kendisi ve geyikleri için bırakılan süt, kurabiye, havuç gibi yiyecek ve içecekleri tüketirlermiş.

Bu çok sevimli ve sinema dilinde olan hikâyesi herhalde…

Birde Noel’den de resmi ve gayri resmi söz edelim isterseniz.

Noel, her yıl 25 Aralık tarihinde İsa'nın doğumunun kutlanıldığı Hıristiyan bayramı.

Doğuş Bayramı,

Kutsal Doğuş veya Milât Yortusu olarak da bilinir.

Noel, her yıl dünyadaki Hristiyanların çoğunluğu tarafından 25 Aralık'ta kutlanır.

Kutlamalar 24 Aralık'ta Noel arifesiyle başlar ve bazı ülkelerde 26 Aralık akşamına kadar devam eder.

Ermeni Kilisesi gibi bazı Doğu Ortodoks Kiliseleri, Jülyen takviminde 25 Aralık'a denk gelen 7 Ocak'ı Noel olarak kutlarlar.

Hristiyanların çoğunlukta olduğu ülkelerde pratik olarak Noel tatili yılbaşı tatiliyle birleştirilir.

Bazı Ortodoks kiliselerinin Noel'i Jülyen takvimine göre kutlamasının nedeni, şu an kullanılan Gregoryen takviminin Katolik bir din görevlisi olan Papa XIII. Gregory tarafından düzenlettirilmiş olmasıdır.

Noel'i şu anda 7 Ocak'ta kutlayan Ortodoks kiliseleri 2100 yılından itibaren 8 Ocak'ta kutlamaya başlayacaklardır.

Noel kutlamalarının saf dini inanca sonradan katılan bir bidat olduğu iddia edilir.

Bu iddialara göre Antik çağlardan beri kutlana gelen Pagan kış festivalleri ile Roma'da yayılmış Mitraizm'in kış festivalleri olan Yule ve Saturnalia’daki uygulamalar Noel'in kökenini teşkil etmektedir.

Roma İmparatorluğu'nda ise 25 Aralık, güneş tanrısının doğum günü olarak kabul ediliyordu.

Roma halkı Hristiyanlıktan önce büyük oranda putperestti.

Roma İmparatorluğu'nda İsa'ın doğumu anısına kutlanan bayramlarla ilgili en eski tarih olarak, 325 ve 336 tarihleri söz konusu edilmektedir.

Buna göre Noel bayramı İmparator Büyük Konstantin'in saltanatının sonundan itibaren kutlanmaya başlanmıştır.

Bu İznik'te yapılan Birinci Konsül (325) tarihi ile örtüşmektedir.

M.S. 354 yılında Papa Liberius, 24 Aralık'ı 25 Aralık'a bağlayan geceyi İsa'nın doğum günü yıldönümü olarak ilan etmiştir.

Yeni yıl bir rivayete göre de ilk kez dört bin yıl önce Babil’de kutlanmış.

Sonra Mısır’lılar Nil nehri için yapmışlar.

Milattan önce 46 yılında Roma’da Julius Sezar tarafından kabul edilen ve günümüzde de halen kullanılan takvimle beraber yeni yıl, ocak ayının ilk günü olarak belirlenmiş.

Romalılar yılın ilk ayına Janüs (January) yani Ocak demişler.

Sebebi ise: Janüs başlangıcın tanrısı, kapıların koruyucusuymuş.

Birde Noel ağaçları var. Onlardan da söz etmek gerekir diye düşünmekteyim.

Noel ağaçları için Pagan geleneklerinden gelen bir ritüel (ayinle ilgili)olduğu söylenir.

Birde şöyle bir şey biliyorum.

Yaprak dökmeyen ağaçları Mısır’lılar, Çin’liler ve Yahudiler bir çeşit kutsal sayıyorlarmış.

Nasıl kutsal onlar hiç yaprak dökmüyorlar ya ölümsüz gibi düşünüldüğünden yaşamın simgesi olarak görülüyormuş.

Tabi putperestlerde var onlar bazı şeylere tapınıyorlar ya. Çam ağaçlarına da taparlarmış.

Bazı yerlerde kuşları kaçırmak için ağaçlara parlak şeyler koymuşlar hatta ışıklandırmışlar, bazı yerlerde kapı önlerine asmışlar. Birçok yerlerde çam ağacı makbul sayılan ağaçlarmış.

Hangi şekilde olursa olsun, hangi din olursa olsun. İnsanlığın tek isteği yeni yılla birlikte yeni gelecek güzelliklerle girilmesi…

Bunu çeşitli şekillerde dile getirmeleri.

Kimileri yeni yılda aileleri ile bir araya gelmelerine sebep olduğu için mutludurlar.

Kimileri tatile gidecekleri fırsat olduğu için,

Kimileri dışarıda eğlenecekleri için,

Kimileri sevdiklerine bu özel gecede aşk ilan edecekleri için…

Hayatta herkesin, her şeyin bir sebebi vardır.

Hristiyanlar; 24 Aralık ile 6 Ocak tarihleri arasını önemli ve kutsal günler olarak belirlerler.

Ortodoks ve Katolikler, 24 Aralık tarihini Hazreti İsa’nın doğumunu yani Noel, 6 Ocak tarihi de Hazret İsa’nın vaftizi olarak kutluyorlar.

Müslümanlar şükür ederler. Hamd ederler. Dua ederler.

Sağ salim bir yıl geçirdik. Hamdolsun. Sağ salim, mutlulukla, huzurla, güzellikle bir yıl daha geçirelim diye dua ederler. Onlar için sebep yoktur aslında nasıl olsa her gün her vesile ile dua ederler.

Noel değildir bizim kutladığımız. Bizler yeni yılı yılbaşını kutlarız.

Yeni yılınız kutlu olsun…

Nazan Şara Şatana

nazanss.blogspot.com