HİTİTLER VE HATTİ UYGARLIĞI

nazanss.blogspot.com

Anadolu Yarımadası'nın bilinen en eski adı Hatti Ülkesi

İlk defa Mezopotamya yazılı kaynaklarında Akkad sülalesi döneminde (MÖ 2350–2150) kullanılan bu adlandırma, MÖ 7. yüzyıl Asur yıllıklarında görüldüğü üzere, MÖ 630 tarihlerine değin süregelmiştir.

Böylece Anadolu en az 1500 yıl boyunca Hatti Ülkesi olarak tanındı. 

Anadolu'da Hattilerden sonra yaşayan Hititler yaşadıkları ülkeden söz ederlerken, Hatti Ülkesi deyimini kullandılar.

Bu ve bazı arkeolojik bulgular nedeniyle uzun yıllar boyunca Hititler ve Hattilerin aynı ırk ya da akraba ırklar oldukları varsayıldı. 

Hititlerin Hi Hattuşa tabletlerini ilk okuyan filologlar hep bu tabire rastladıkları için, bambaşka bir dil konuşan bu yeni kavme de Hatti adını taktılar. Sonradan yine tabletlerden Hint-Avrupalı bir kavim oldukları anlaşıldı. Kussar kentinde yaşayan yönetici sınıfın biraraya getirdiği halk kendini Nesice konuşan Nesililer olarak anıyordu.

Hitit biçimindeki adlandırma, bilim çevrelerinde yayıldığı için kalıcı oldu.

Gökten Düşen Ay Tanrısı adlı mitos,

Bir ay tutulması ve yağmur fırtınasının mitolojik anlatımı, masal biçiminde oluşu aynı zamanda çok da etkili olması ona çok güzellikler katmış.

Anadolu’nun en eski dili olan Hattice ve Türkçe çevrimi: 

“Kaşku ( Ay tanrısı ) gökten düştü.

Şimdi o Kilammar ( Tapınak ) üstüne düştü. Ancak onun kimse görmedi.

Şimdi Tanrı ( Gök tanrısı ) onun arkasından yağmur saldı.

Ve arkasından yağmur sağanakları gönderdi. Onu korku aldı.

Onu korku aldı.

Hapantalli ( tanrıça ) aşağıya onun yanına gitti.

Onu sürekli okudu – üfledi.

Katahziwuri ( tanrıça ) gökten ne düştüğünü gördü ve şunu söyledi:

“Ay tanrısı gökten düştü. Kilammar üstüne düştü”.

Gök tanrısı onu gördü.

O zaman onun arkasından yağmur sağanakları saldı.

Onu korku aldı.

Onu korku aldı.

Hapantalli aşağıya onun yanına gitti, o zaman onunla konuştu:

“Gidiyor musun? Ne yapıyorsun?”. 

Anladığımız kadarı ile Hattiler Anadolu’nun halkıymış ve 3. Binin ortalarından itibaren krallıklar ve beylikler olarak idare olunuyorlarmış.

Daha sonrasında bu krallıklar ve beylikler Hititlerin eline geçmiş.

Öğrenildiğine göre Hititler zamanında da nüfusun büyük bölümü Hattiler’miş. 

Bu da gösteriyor ki; Hititler, Hattilerden aldıkları zengin kültür mirası ile büyük bir uygarlık olmuşlar.

Nazan Şara Şatana

nazanss.blogspot.com